Bütün ebeveynler çocuklarının kendi ayakları üzerinde durabilen ve hayatın sorumluluklarını eline alabilen bireyler olmasını isterler. Bu isteklerinin gerçekleşebilmesi için pek çok davranış ortaya koyarlar. Ebeveynlerin, bu amacı gerçekleştirmek için ortaya koyduğu davranışlar, çocuğun sorumluluk kazanmasına katkı sağlayabilirken bazen de olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Bu olumsuz durumu pek çok nedenle ilişkilendirebilmek mümkündür. Bu nedenlerden bazıları, çocuğum gelişimsel durumu ebeveynler tarafından dikkate alınmaması ya da fark edilememesi, çocuğun yapması gereken işleri ebeveynlerin yapması, aile ilişkilerinde ve görev dağılımında net sınırlarla kuralların olmaması, ebeveynlerin çocuk için iyi bir örnek ortaya koyamaması ve daha pek çok neden sıralanabilir.
Peki çocuklarımıza sorumluluk aşılamak için nelere dikkat etmeliyiz?
1- Küçük sorumluluklar vererek onu hayata hazırlayın.
Örneğin her gün odasını toplayarak ve yemekten sonra tabağını kaldırarak bazı sorumluluklar yerine getirebilir.
2- Örnek olun:
Çocuklar bizleri pek çok alanda örnek aldıkları gibi bu alanda da örnek alacaktır. Bu sebeple kendi sorumluluklarımız konusunda ortaya koyacağımız davranışların da çocuklarımız tarafından izlendiğini ve takip edildiğini unutmayalım.
3- Çocuğunuzla birlikte rutinler oluşturun:
Örneğin her Pazar sabah sporu yapmak, her cumartesi parka gitmek, her akşam diş fırçalamak gibi.
4- Çocuğu davranışının sonuçları ile karşılaştırın:
Öğle yemeğini sizinle birlikte yemeyen çocuğunuz, daha sonra sizden yemek istediğinde ona, yumuşak bir ses tonuyla: ‘’Yavrucuğum biz yemeğimizi yedik seni de çağırdık ancak gelmedin bu yüzden istersen akşam yemeğini bekle istersen kendi yemeğini kendin hazırla’’ diyebilirsiniz. Böylece yaptığı davranışın sonucuyla karşılaşan çocuğunuz bir sonraki sefere yemeğe oturması gerektiğini daha iyi anlayacaktır.
5- Net kurallar ve sınırlar koyun, ebeveynler olarak bu konular hakkında hemfikir olun.
Evde düzeni sağlayan en önemli mekanizma kurallardır. Net davranışlarda bulunduğunuz, “Bizim ailede geç yatılmaz’’ gibi kurallar edindiğiniz, anne-baba olarak yatma saati vs. gibi konularda ortak davranışlarda bulunarak hemfikir olduğunuz ve tüm bunları çocuğunuz için mantıklı bir şekilde oluşturduğunuz zaman çocuğunuza güvenli bir sınır çizmiş olursunuz.
6- Olumlu geri bildirim verin:
Sorumluluklarını yerine getirdiğinde onu takdir edin. Böylece olumlu davranışı pekişmiş olacaktır. Örneğin oyundan sonra oyuncaklarını toplaması gibi…
